Organik Boya Üretimi

[Admin]

Organik Boya Üretimi
Evdeki malzemelerimizle üretebileceğimiz neler var neler.. Şimdi bunlara bir yenisini daha ekliyoruz; botanik, soft renkli, doğal mı doğal boyalar. Aldığınız portakallar çürük çıktı veya dolapta yumuşadıysa, ıspanaklarınız pancarlarınız dolapta çok beklediyse sakın çöpe atmayın! Pek de sağlıklı bulmadığımız gıda boyalarının yerine işte size organik gıda boyası malzemesi Mesela pancardan yapacağınız boya ile pembe pembe kurabiyeler pişirebilirsiniz.

Ayrıca bu hazırlayacağınız boyalarla kumaş ve ev yapımı geri dönüşümlü kağıtlarınızı da boyayabilirsiniz. Kağıt tutkusu başlıklı yazımızda evde geri dönüşümlü kağıtlarınızı nasıl üreteceğinizi anlatmıştık. İşte o kağıtları bu yazıda anlatacağımız boyalarla çok tatlı renklere dönüştürebilirsiniz El yapımı kağıtlarınızın renk yelpazesini genişletmek için potansiyel diğer boyama tekniklerini düşündüğünüzde size en yakın olan şey mutfak!

Doğal boyalar üretmek için yenilebilir bitkiler kullanırken, bitkinin yenilebilir bölümünü seçmek yerine saplarını veya kabuklarını da kullanabilirsiniz. Bir bitkinin iç kısımlarını kullanmak yerine yenmeyen yerleri çok daha iyi renk verirler. Doğal boya üretiminde en çok kullanılan meyve ve sebzeler; pancar, kırmızı lahana, nar, soğan kabuğu, ıspanak ve portakal kabuklarıdır.

Boya yapımı tariflerini anlatmadan önce hazır gıda boyaları ile evde yapılanlar arasında fark diyebileceğimiz bir durum var bunu da belirtelim. Evde yapılan boyalar sezona veya bitkinin yetiştirildiği koşullara bağlı olarak değişiklik gösterebilirler. Kimi zaman beklenildiği kadar belirgin renk vermeyebilirler. Tarife uyduğunuz halde istediğiniz sonucu alamadıysanız nedeni budur, yapamadım diye düşünmeyin

Genel olarak meyve ve sebzelerden boyayı onları suyun içinde bolca kaynatarak elde ediyoruz. Kek ve kurabiyelerde kullanacağımız zaman içerisine şeker de ilave ediyoruz. Bir tencereye kullanacağınız meyve veya sebzeleri koyuyorsunuz, yaklaşık iki katı kadar su ilave edip bir saate yakın kaynatıyorsunuz.
Yaban mersini, böğürtlen ve kırmızı lahanadan tatlı mavi renkler oluşturabilirsiniz. Ahududu, kırmızı lahana ve pancar ile kırmızı mor tonlarını yaratabilirsiniz. Portakal, limon kabukları ve havuçtan sarı ve turuncu tonlarını elde edebilirsiniz. Elbette yeşil rengini de en güzel ıspanaktan elde edebilirsiniz.

Örneğin; kırmızılı pembeli kurabiyeler için 3 orta boy pancar içe 3 yemek kaşığı şekeri kaynatıyoruz. Rengini açmak isterseniz içine biraz süt katabilirsiniz. Turuncu renk elde etmek için bir kaç havucu ve portakal kabuklarını yine bir kaç kaşık şeker ile beraber kaynatmanız gerekiyor. Hazırladığınız tüm bu karışımları bir kavanozda buzdolabında bekleterek uzun süre kullanabilirsiniz. Yapacağınız hamur işinde verdikleri renge göre ne kadar kullanacağınıza karar verebilirsiniz. Ancak genelde iki üç kaşık atmanız yeterli oluyor. Farklı meyvelerden ve çıkan sonuçlardan bir kaç örnek vermek gerekirse;
AVAKADO YAPRAĞI

Renk - orta kahverengi
Malzemeler - 4-5 avokadanın derisi + 2 bardak su
Kaynatma Süresi - 45 dakika
Çıkan Sonuç - ¾ su bardağı orta koyulukta boya
NOT- Boya başlangıçta soluk bir kahverengi renk olacaktır ve tamamen konsantre edildiğinde sıcak, zengin bir kahverengi olacaktır.
SOĞAN KABUĞU
organik gıda boyası
Renk - Sarı - Turuncu
MALZEMELER - 1 su bardağı hafif sıkıştırılmış kuru soğan kabukları + 2 ¼ su bardağı su
Kaynatma Süresi - 20 dakika
Çıkan Sonuç - 1 fincan orta koyulukta turuncu boya
NOT - Soğan kabukları kaynadıkça giderek yarı şeffaf hale gelir. Boya ilk başta altın rengi gibi daha koyu olur bu nedenle uzun süre kaynatmıyoruz.
NAR KABUĞU
gıda boyası yapımı
Renk- Kırmızı kahverengi ile Magenta
Malzemeler - 1 büyük nar + 1½ su bardağı su
Kaynama Süresi - 30 dakika
Çıkan Sonuç - ½ fincan canlı renkte boya
NOT - Nar suyu başlangıçta soluk kırmızı-kahverengi olacaktır. Son boya rengi opak bir magentadır. Kabuk yapısal bütünlüğünü tamamen kaybetmeden ve gevşemeye başlamadan önce kaynatmayı bırakın.
ev yapimi boya

İşte mutfağınızı bir kimya laboratuvarına dönüştürerek kolayca sağlıklı ve doğal boyalar üretebilirsiniz.

Kalan Meyve Ve Sebzelerden Doğal Boyalar Yapın 0
BY HAYAT KOLAY ON 27/11/2015 PRATİK
Aldığınız ıspanaklar, buzdolabında bozulmaya mı başladı? Ya da aldığınız portakallar ezik mi çıktı? Bunları atmak yerine değerlendirebilirsiniz. Yüz yıllardır boyama işinde bitkilerin kökleri kullanılıyor. Siz de meyve ve sebzeleri boyama işleminde kullanabilirsiniz. Böylece eski bir elbsinizin rengini değişterebilirsiniz. Bu yöntem hem kolay hem de ucuz. Denemekte fayda var.

Gerekli malzemeler:

Pancar kabukları

Soğan kabukları

Kırmızı lahana yaprakları

Ispanak

Portakal kabukları

Küçük tencere

Yapılışı:

Boyaların yapımında kullanmak üzere meyve ve sebzelerinizi toplayın. Bu meyve ve sebzeler bozulmaya yüz tutmuş olabilir. Boya oluşturmak için her bir sebze veya meyvenin en az bir fincan kadar olması gerekiyor. Yaban mersini, böğürtlen ve kırmızı lahanadan güzel bir mavi oluşturabilirsiniz. Ahududu ve pancardan kırmızı tonlarını yaratabilirsiniz. Portakal ve limon kabuklarından açık sarı ya da hardal sarısı boya yapabilirsiniz. Ispanak güzel bir yeşil oluşturur ve soğan kabuklarından turuncu renk elde edebilirsiniz. Tabi bunlar dışında diğer renk meyve ve sebzelerden farklı renkler elde edebilirsiniz.

12

Küçük bir tencereye doğranmış meyve veya sebzenizi koyun. Meyve ve ya sebzeninin iki katı kadar da su ilave edin. Orta ateşte bir saat boyunca kaynatın.

Isı kapatın ve su oda sıcaklığına gelmesini bekleyin. Süzerek cam kapların içine koyun. Artık istediğiniz giysinizi veya kumaşınızı boyamak için renginiz hazırdır.

Renklerin kumaş üzerinde uzun süre kalıcı olması için, renk sabitleştiricisi hazırlamamız gerekiyor. Meyve boyalarını sabitlemek için elde ettiğiniz rengin içine 1/4 fincan tuz ve 4 bardak su ilave edin ve kaynatın. Sebze boyalarında ise bir fincan sirke ve dört bardak suyu 1 saat boyunca kaynatın.

İstenilen renge ulaşıldığında istediğiniz kumaşı veya giysinizi rengin içinde ıslatın. Sonra soğuk su ile durulayın.

[Admin]

KUMAŞ VE IPLIKLER RENKLİ MEYVE VE SEBZELERLE   NASIL BOYANIR

Yaptığımız el işleri için malzemelerimizde  belirli bir renk veya tonlama sıkıntısı yaşıyoruz. Böylesi durumlarda kumaş ve iplerimizi kendi istediğimiz gibi,hem de doğal malzemelerden elde edeceğimiz boyalarla boyamamız mümkün.
Doğal boyalar ve% 100 çevre dostu, onları evde yapabiliriz .Hem de birşey satın almadan ve  çöpe gidecek gıda atıklarını kullanabiliriz.

Boyaları oluşturmak için kullanılabilir Malzemeler:
Pancar ,Soğan kabuğu,Lahana yaprakları,Ispanak,Portakal kabuğu,Limon kabuğu,Çay,Neskafe,Yaban mersini,Böğürtlen
Nar kabuğu ve boya elde edebileceğimizi düşündüğümüz bir çok sebze ,meyve ve bitki var.

Yaban mersini, böğürtlen ve kırmızı lahana ile bir güzel mavi ve mor renkler elde edebilirsiniz.

Ahududu ve kırmızı pancar iplik kumaşa  kırmızı renk verir.

portakal ve limon kabuklarından  sarı veya hardal sarısı alabilirsiniz.

Ispanak ve soğan kabukları  suyu iyi bir yeşil ve turuncu verecektir.

Denemek gerek ,bütün bunlar  malzemeye özel bir renk verir.

Bu tip bitkiler ve sebze artıkları bir tencerede fazla olmayan miktarda su ile rengi çıkana kadar kaynatılır.
Soğutulan renkli sıvı süzülür ve cam kaseye alınır,içine tuz ve sirke eklenir.Boyamız hazır olur. Tuz ve sirke boyayı sabitleyici olacaktır.
Boyanacak kumaş veya ip  içine boya konmuş,uygun büyüklükte bir tencereye birlikte konur bir saat kısık ateşte kaynatılır. Kendi halinde soğumaya bırakılır,sonra soğuk su ile durulanır.
Bu tip boyamada renklerin pastel tonlarda olacağını hatırlatalım.Zira boya da biz de profesyonel değiliz. İyi sonuçları ancak eneme yanılma ile  elde ederiz.

Boyaları ufak miktarlarda kumaşlarla denemeliyiz.

Bazı dantel ve kumaşlara eskimiş görüntü vermek istediğimizde ise çay ve kahve bize  iyi bir yardımcıdır

Çayı demler ,kahveyi kaynatır veya granül kahveyi  kaynar suyla hazırlar,içine sabitleyici olarak bir miktar karbonat ilave eder  ve dantel yahut kumaşı içine batırıp 1-2 saat bekletip  çıkarıp durularız. Renk yeterli koyulukta değilse  çayın demi veya kahvenin miktarı az gelmiş demektir.

Doğranıp kaynatılan pancardan elde edilen renkli sıvı boya...Sabitlemek için alkol katılır.

içine batırılıp bekletilen beyaz bezin aldığı renk görülüyor.

Soyulmuş sarı soğan kabukları su  ile kaynatılıp boya elde edilir. Sirke ve tuz eklenir

Boya ve kumaş kaynatılır.

Kırmızı lahana,kırmızı soğanların kabuğu  ile hazırlanan boya ile de pembenin değişik tonları elde edilebilir.

Renklerin kumaş üzerinde uzun süre kalıcı olması için, renk sabitleştiricisi hazırlamamız gerekiyor. Meyve boyalarını sabitlemek için elde ettiğiniz rengin içine 1/4 fincan tuz ve 4 bardak su ilave edin ve kaynatın. Sebze boyalarında ise bir fincan sirke ve dört bardak suyu 1 saat boyunca kaynatın.

Doğal mordanlar

Sirke, koruksuyu , pelit , yosun, kil, kül.

Not: İp boyanacaksa saf yün olmasına dikkat edilmelidir, zira her ip boya tutmamakta, her ipte boya saf yündeki kadar kalıcı olmamaktadır.

Bitkiler

Zerdeçal

Rizomlarından sarı renk elde edilir.

Ağaç mürver

Meyvelerinden kırmızı tonları renkler elde edilir.

Sütleğen

Toprak üstü kısmından pastel sarı renk elde edilir.

Zeytin

Yapraklarından limon sarısı renk elde edilir.

Aspir

Çiçeklerinden turuncu renk elde edilir.

Nar kabuğu

Kabuklarından cevizle birlikte kremit rengi renk elde edilir.

Kayısı

Yapraklarından limon sarısı renk elde edilir.

Ceviz

Yapraklarından kahverengi tonları renkler elde edilir.

Adi ardıç

Yapraklarından yeşil renk elde edilir.

Adaçayı

Yaprak ve gövdesinden sarı renk elde edilir.

Siyah havuç

Yumrusundan mor renk elde edilir.

Ihlamur

Kabuklarından çam kabuklarıyla birlikte kahverengi renk elde edilir.

Gelincik

Çiçeklerinden kurşuni renk elde edilir.

Şekerciboyası

Meyvelerinden kırmızı tonları elde edilir.

Soğan

Yumru dış kabuğundan kırmızı tonları elde edilir.

Şeftali

Yapraklarından sarımsı yeşil renk elde edilir.

Böğürtlen

Genç dallarından sarı, siyaha yakın gri; meyvelerinden yeşilimsi kahverengi renk elde edilir.

Ebegümeci

Yapraklarından yeşil renk elde edilir.

Porsuk

Kabuklarından gül kurusu renk elde edilir.

Boyacı papatyası

Çiçeklerinden sarı renk elde edilir.

Doğu çınarı

Kabuklarından kırmızı tonları elde edilir.

Ayva

Kabuk ve tohumları kullanılır. Kaynatılarak mavi renk elde edilir.

Safran

Stigmalarından turuncu tonları renkler elde edilir.

Boyacı Papatyası: Öküz gözü, sığır gözü, sarı papatya da denir. Bu papatyadan çeşitli sarı renkler elde edilir.

Cehrî: Sarı boya, Sarı tane, Boyacı dikeni de denir. Bütün Karadeniz bölgesinde ve Sivas, Yozgat, Niğde, Maraş, Kayseri çalılıklarında bol miktarda bulunabilir. Cehrî’den muhtelif sabitleyicilerle çeşitli sarı renkler elde edilir.

Şap ile Sarı
Tanin ike Sarı
Krom şapı ile Esmer sarı
Demir-2-sülfat ile Esmer

Cehrî’nin boyar maddesi Rhamnetine’dir.

Ceviz ağacı: Memleketimizde her yerde bol miktarda bulunur. Cevizin yaprağından, kabuğundan ve özünden çeşitli kahve rengi boya elde edilebilir. Sabitleyiciye gerek olmaksızın her tür boyama yapılabilir. Boyar maddesi Juglon veya Nüsin’dir.

Çivit otu: Sıcak memleket bitkilerindendir. İndigo adı verilen mavi boya elde edilir.

Doğu Çınarı: Memleketimizde muhtelif yerlerde bol miktarda bulunabilir. Çınar kabuğundan kırmızı renk elde edilir. Sabitleyici olmadan da boyama yapılabilir.

Ebegümeci: memleketimizde muhtelif yerlerde bol miktarda bulunabilir. Yaprakları kaynatılarak yeşil renk elde edilebilir.

Haşhaş çiçeği: Yapraklarından eflatun renk elde edilebilir. Sabitleyici kullanmadan da boya yapılabilir.

Ihlamur ağacı: Ihlamur ağacı kabukları çam kabukları ve şap ile birlikte kaynatılırsa son derece dayanıklı bir kahverengi elde edilebilir. Eskiden balıkçı ağları bu boya ile boyanırdı.

Kadın tuzluğu: Diken üzümü de denir.Bu bitkinin terkibindeki boyar madde Berberin’dir. Gittikçe kararan sarı renk elde edilir.

Kökboya: Türkiyenin en önemli boya bitkilerinden biridir. Boyar maddesi Rubieritrin asididir. Şap veya Tanin ile çok güzel kırmızı renk elde edilir. Demir-2-sülfat ile esmer kırmızı, Krom şapı ile mavimtırak koyu kırmızı elde edilir. Bazı maddeler ile değişik renkler renkler elde edilebilir: Alkalilerle mavimtırak, asitlerle sarı, kurşun asetat ile esmerimtırak kırmızı gibi.

Mazı: Mazı peliti Türkiye’nin en önemli sabitleyicisidir. İki çeşit mazı vardır, ak mazı ve kara mazı. Mazı pelitlerinin deliksiz olanları daha makbuldur.

Meyan kökü: Bu bitki Türkiye’nin alçak yerlerinde pek çoktur. Şapla sarı boya yapılır.

Nevruz otu: Yabani keten, arslan ağzı da denir. Türkiye’de pek çok çeşidi vardır. Çiçekleri şap ve demir sülfat ile kaynatılarak kırmızı renk elde edilir.

Şeftali ağacı: Şeftali ağacı yaprakları bakır sülfat (göztaşı) ile kaynatılırsa kûfi yeşil elde edilir. Son derece dayanıklı bir boyadır.

Safran: Safranın boyar maddesi Safranin veya Crocine’dir. Sülfürik asit ile açık mavi Nitrik asit ile yeşil renk verir.

Yarpuz: Sapı ve yaprakları demir sülfat ile kaynatılırsa çok güzel parlak siyah bir renk elde edilir.

Yemen safranı: Türkiye’de pek çok yerde bulunabilir. Bu bitkinin terkibinde Luteoline denilen renkli bir madde vardır. Sabitleyici olarak Potasyum bikromat kullanılır.

Zerdeçal: Boyar maddesi Curcumin’dir. Değişik sabitleyiciler ile sarı dan kırmızıya kayan renkler elde edilebilir.

Kırmız böceği: Koşnil de denir. Boyar maddesi Acide Carminique’dir. Suda, alkolde ya da eterde eritilerek lâlî kırmızı elde edilebilir.