KAYLULE UYKUSU

[Admin]

Öğle uykusu, İslâm dünyasındaki ismiyle kaylûle, vaktiyle hayatımızın vazgeçilmez bir parçasıydı. Eskiden hayat güneş doğmadan başlar; herkes işine gücüne, dükkânına mektebine, çiftine çubuğuna koşardı. Akşam herkes evine gelir; yatsıyı kılıp yatardı. Elektrik, televizyon ve internet tabiatıyla meçhuldü. Gayrımüslimler namazla mükellef olmadığı için, yatsıyı bekleyemeden yatana “Güneş battı, gâvur yattı” diye çıkışılırdı. Dindarlar ayrıca gece kalkıp teheccüd denilen gece namazı kıldığı için, gündüz bir mikdar uykuya ihtiyaçları olurdu. Hazret-i Peygamber, gündüz uykusu uyumuş ve terk edilmemesini müminlere tavsiye etmiştir. “Gündüzün evvelinde uyumak aklı azaltır; ortasında uyumak peygamberlerin ve Allah dostlarının güzel ahlâkındandır; günün sonunda uyumak ise tenbelliktir” buyurmuştur. Gece hiç uyumadan kaylûle ile ömrünü geçirenler az değildi. İmam Ebu Hanife, kendisi için yatsının abdesti ile sabah namazını kılar diyen bir yaşlı kadının hüsnü zannını kırmamak için 40 sene gece uyumamış, kaylûle ile yaşamıştır.

Kaylule öğleden sonra da yapılabilir. (Mizan)
Tıpçıların da üstadı Hz. Peygamber (sallallahu aleyhi vessellem) öğle namazını kıldıktan sonra, bir miktar uyur, ‘kaylule’ yapardı. Kaylûle uykusu denilen gündüz uykusunu terk etmemeyi de tavsiye eden Peygamber Efendimiz buyurmuşlardır: “Öğleyin kaylule yapınız. Muhakkak şeytanlar öğle vaktinde kaylûle yapmazlar.”
Kaylule uykusu sünnet-i seniyyedir.
Duhâ vaktinden, öğleden biraz sonraya kadardır. Bu uyku, gece kıyamına sebebiyet verdiği için sünnet olmakla beraber, Ceziretü’l-Arabda, vaktü’z-zuhr denilen şiddet-i hararet zamanında bir tatil-i eşgal, âdet-i kavmiye ve muhitiye olduğundan, o sünnet-i seniyyeyi daha ziyade kuvvetlendirmiştir. Bu uyku hem ömrü, hem rızkı tezyide medardır. Çünkü yarım saat kaylule, iki saat gece uykusuna muadil gelir. Demek, ömrüne hergün bir buçuk saat ilâve ediyor. Rızık için çalışmak müddetine, yine bir buçuk saati, ölümün kardeşi olan uykunun elinden kurtarıp yaşatıyor ve çalışmak zamanına ilâve ediyor.
Öğle uykusu vücuda ne gibi yararlar sağlar?
Günümüzde bu konuda yapılan ciddi araştırmalardan bazıları:
* Kaylule uykusu kalbe, dimağa ve vücuda dinçlik, sıhhat ve kuvvet kazandırır.
* Yorgunlukları giderir.
* Öğlen uykusu (kaylûle) hafızayı koruyor,
* Zihinsel yorgunluk giderir,
* İş kazalarını azaltır,
* Uzun zamanlı olarak stres giderir ve ömrü uzatır,
* Verimli çalışma ve işe odaklanma sağlar.
* Gizli bir enerji kaynağıdır
* yüzde 37 kalp hastalıkları riskini azaltıyor.
* Öğle uykusu şeker ve kalbe iyi geliyor.
PEYGAMBER Efendimiz (SallAllahu Aleyhi Vesellem)’in, kendi hayatında uyguladığı “hafif öğle uykusu” olarak tabir edilen “kaylule” ya da Batılıların diliyle “siesta”yı bilim adamları da keşfetti.
Harvard Üniversitesi’ne göre, gün ortası şekerleme yapmak beyni dinlendiriyor, kalbi ve şekeri düzenliyor, zihni açıyor.
Fransa Sağlık Bakanı Bertrand, şirketleri öğlen uykusuna ikna etmek için bütçeden 7 milyon euroluk kaynak sağladı.
7 milyon euro kaynak ayrıldı
Eskiden iş yerinde uyuklamak birçok ülkede atılma sebeplerinden biriydi.
Şimdi ise ABD ve Fransa’da başlayan kampanyayla büyük şirketler bu uygulamaya kucak açmaya başladı.
Fransa’da geçen hafta başlayan sigara yasağının ardından Sağlık Bakanlığı, öğle yemeği sonrası kaylule kampanyası başlattı.
Resmi olarak başlatılan kampanya için Sağılık Bakanı Xavier Bertrand, 7 milyon euro tutarında bir kaynak ayrıldığını açıkladı.
Yeni uygulama ile Fransızların daha uzun ve iyi uyumaya sevk edilerek, işyeri veriminin artırılması amaçlandığı belirtildi.
Fransa’da yapılan araştırmalarda halkın üçte biri yeterince uyumuyor ve buna bağlı olarak oluşan yorgunluk ve uykusuzluk trafik kazalarının artmasına, depresyona ve obeziteye sebep oluyor.
Bu durum hem ülke ekonomisine ağır faturalar getirirken hem de işte ve okulda verim düşüklüğünün başlıca sebepleri arasında gösteriliyor.
Öğle uykusu ile ilgili tüm bu merak edilen soruların yanıtını, Memorial Hastanesi Uyku Laboratuvarı Sorumlusu Doç. Dr. Turan Atay verdi.
Öğle uykusu vücuda ne gibi yararlar sağlar?
Kişinin 24 saat içerisinde uykuya yatkın olduğu dönemlerden biri de öğle uykusu saatleridir. Öğle uykusu, en az gece uykusu kadar insan vücuduna yarar sağlar. Gece yeteri kadar uyumuş, gündüz de öğle uykusu uyuyan bir kişinin vücudu tazelenir, performansı artar, düşünme ve problem çözme yeteneği hız kazanır.
İnsan vücudu en çok hangi saat dilimlerinde uyku ihtiyacı duyar?
Gün içerisinde iki kez vücut ısısı düşer. Birisi sabaha karşı 03.00 sıralarında, diğeri ise öğleden sonra 14.00- 15.00 saatleri arasında olur. İnsanların öğle yemeğinin ağırlığına bağladığı bu rehavet dönemi, aslında vücudun uykuya en meyilli olduğu saat dilimidir. Bu saat aralıkları uykunun en kaliteli olduğu zamandır. Kaliteli uyku, insan vücuduna uzun süre uyumaktan çok daha fayda sağlar.
Genetik faktörlerin uyku üzerinde etkisi var mıdır?
Genetik faktörlerin uyku üzerinde büyük etkisi bulunur. Kimi insan 13-14 saat uyusa da uykusunu alamaz, kimi ise 4- 5 saatlik bir uykuyla günü zinde geçirebilir. Aynı şekilde uykuya dalma ve uyanma saatleri de genetik faktörlerden etkilenir. Bazıları geç saatte yatıp geç kalkmayı, bazıları da erken yatıp erken kalkmayı sever.
En çok kimler öğle uykusuna ihtiyaç duyar?
İmkanı olan herkesin öğle uykusuna yatması önerilir. Ancak özellikle çocukların öğle saatlerinde mutlaka uyumaları gerekir. Çocukluk çağında öğle saatlerinde alınan kaliteli uyku, beyin ve vücut gelişimi için büyük önem taşır. Burnu tıkalı olan çocuklar uykularını tam olarak alamadıkları için, vücutları tam gelişemeyebilir.
Uyusun da büyüsün
Öğle uykusunun süresi ne kadar olmalı?
Çocuklar yaklaşık 1-2 saat öğle uykusuna ihtiyaç duyar. Erişkinler içinse 15-20 dakika yeter. Ancak bazı insanlar geceleri dahi uyuyamaz. Bu tip insanlara öğle uykusu kesinlikle tavsiye edilmez. Çünkü gündüz saatlerinde kısa bir süre dahi uyusalar, gece uyumaları çok daha zorlaşır.
Birçok sıcak ülkede uygulanan ‘siesta’nın önemi nedir?
Pek çok Akdeniz ve Güney Amerika ülkesinde saat 14.00- 16.00 arasında ‘siesta’ uygulaması yapılır. Siesta, sıcak ülkeler için çok doğru bir uygulamadır. Öyle ki, öğle saatlerinde kişilerin yaşadığı yorgunluğu engellemek için, kısa süre de olsa uykuya ihtiyaçları olur. Bu uyku, kişilerin uyuşuk bir şekilde çalışacaklarına, uykularını almış dinç bir şekilde çalışmalarına ve çok daha verimli olmalarına neden olur.