FIKIH İLMİNİ ORTAYA KOYAN ZÂTLAR

[Admin]

FIKIH İLMİNİ ORTAYA KOYAN ZÂTLAR
Fıkıh âlimleri (rahimehumullah) dediler ki: İlm-i fıkhı, ilk olarak Abdullah bin Mes’ûd (radıyallâhü anh) ekti. Yani: Fıkhın mes’elelerini delilleriyle ilk ortaya koyan zât odur.
İmâm Nevevî (rahimehullah) “Takrîb” isimli kitabında Mesruk’tan (radıyallâhü anh) şöyle rivâyet etti: “Ashâb-ı Kirâm’ın ilmi, altı zâtta toplandı. Onlar, Ömer bin Hattâb, Ali bin Ebû Tâlib, Abdullah bin Mes’ûd, Übey bin Ka’b, Zeyd bin Sâbit ve Ebu’d-Derdâ (rıdvânullâhi teâlâ aleyhim ecmaîn) Hazretleri olup sonra bu altı zâtın ilmi Hazret-i Ali ile Abdullah bin Mes’ûd’da (r.anhümâ) toplanmıştır.”
İbn-i Mes’ûd Hazretlerinden sonra talebesi Alkame bin Kays (radıyallâhü anh), onun ekmiş olduğu fıkhı suladı. Yani: İbn-i Mes’ûd Hazretlerinin ortaya koyduğu delilleri kuvvetlendirdi ve îzâh etti.
Ondan sonra onun talebesi İbrâhim en-Nehaî (rahimehullah) mahsûlü biçti. Yani: Fıkıh mes’elelerini herkesin faydalanabileceği şekilde bir araya getirdi.
Ondan sonra onun talebesi Hammâd bin Müslim (rahimehullah) biçilen mahsûlü harman etti. Yani: Bir araya getirilen mes’eleleri bir derece daha îzah etti.
Ondan sonra İmâm-ı A’zam (rahimehullah), hocası Hammâd’ın harman ettiği mahsûlü öğüttü. Yani: Fıkıh mes’elelerini genişleterek her bir kısmını îzah etti.
İmâm-ı A’zam Hazretlerinden sonra İmâm Ebû Yûsuf (rahimehullah) öğütülmüş olanı un hâline getirdi. Yani: İmâm-ı A’zam Hazretlerinin usûl-i fıkıh üzerine ortaya koyduğu kâideleri inceleyip bu kâidelerden daha birçok hükümler ortaya çıkardı.
Ondan sonra Muhammed bin Hasan eş-Şeybânî (rahimehullah) hamuru pişirip ekmek yaparak halkın yiyebileceği şekilde hazırladı. Yani: Fıkhın bütün mes’elelerini başka bir ilâveye ihtiyaç görülmeyecek şekilde yazıp îzah etti. Şu anda herkes İmam Muhammed’in (rahimehullah) hazırladığı ekmekten yemektedir. (el-Fevâyihu’l-Münîfe