Hz Ali (R.A.)buyurdu ki 2

[Admin]

Kanaat tükenmez maldır. Takva, imanın temelidir. Bilgiyle dirilen, ölmez. İlim hakiki bir mürşiddir. Çok gülenin heybeti azalır. Eğrinin gölgesi de eğridir. Gözü olana, sabah ışımıştır. Aklı kıt olan, dilini tutamaz. Söyleyene bakma, söylenene bak. Uzun arzulu olan, ameli unutur. İlim meclisi cennet bahçesidir. İnsan, dilinin altında gizlidir. Nice kan vardır ki onu dil döker. Ölümü unutmak, kalbi paslandırır. Yoksulluğun en kötüsü ahmaklıktır. Kişinin değeri yaptığı bağıştadır. Batıla yardım eden, hakka zulmeder. Eğri cetvelden, doğru çizgi çıkmaz. Fikir çatışmalarından hakikat çıkar. Haddini bilen kimse, hakaret görmez. Dostları yitirmek, gurbete düşmektir. Akıl tamamlandığında, söz noksanlaşır. Dili’ni yermekten de övmekten de koru. Gıybeti dinleyen gıybeti yapan gibidir. Kudret altında olan her aziz, zelildir. Dilim kestikçe kılıcım kınından çıkmaz. Kemal, doğru konuşmak ve doğru olmaktır. En hayırlı dost, seni hayra sevk edendir. Gerçekle savaşan, elbette alt olur gider. Bir dağ bile beni sevse musibetlere uğrar. Akıllı adamın yüreği sırlarının kasasıdır. İnsanın değeri, becerdiği şeylerle ölçülür. Adamlık, ahde vefa, verdiği sözü tutmaktır. Söz ilaç gibidir; azı yaşatır, çoğu öldürür. İlim bir noktadır, onu çoğaltan cahillerdir. Hilim yumuşak huyluluk gibi üstünlük yoktur. İnsanlar, bilmedikleri şeylere düşmandırlar. Âlim, ölse de yaşar, cahil ise yaşarken ölür. Sevgiliye verilen en büyük hediye sadakattir. Düşünmeden konuşma, sonuna bakmadan iş yapma. Ahlak ve fazilet aklın dışarıdan görünüşüdür. Perde kaldırılırsa bile yakinim artmaz benim. Yoksulluk bir insan olsaydı, onu katlederdim. Dindarlığın en üstünü, dindarlığı gizlemektir. Bir şey feda edilmeden, hiçbir şey kazanılmaz. Müminin sevinci yüzünde, üzüntüsü kalbindedir. Utancın üstünü, insanın kendinden utanmasıdır. Tamah seni kul etmesin, Allah seni hür yarattı. Sabır en güzel huy, ılim en güzel süs eşyasıdır. Ümitsizliğin acılığı, halka yalvarmaktan yeğdir. Düşmanların en büyüğü, düşmanlığını gizleyendir. Azim ve sebat insanların en büyük yardımcısıdır. Yoksul bir adam kendi ülkesinde yabancı gibidir. Herşeyi boğazına atan zengin, fakir hükmündedir. Bana bir harf öğretenin, kırk yıl kölesi olurum. Yaratanın büyüklüğü, yaratılanı gözünde küçültür. Soruya verilen cevap çoğalınca doğru gizli kalır. Kötülükten çekinmek, iyi bir iş yapmaktan yeğdir. İkiyüzlünün dilinde tat, kalbinde fesat gizlidir. İyi niyetlilik gönle ferahlık, bedene esenliktir. Dost, dostu yokken dostluğuna sadakat gösterendir. Yüksekliği istedim, onu alçak gönüllülükte buldum. Akıllının zannı, câhilin yakınınden daha doğrudur. Yalnızlığa alışmakla, izzetinin bekası için çalış. Evvela kendi nefsinize, sonra insanlara nasihat et. Tatlı dili olanın dostları hergün biraz daha artar. Fazilete yükselmek güç, rezalete alçalmak kolaydır. Hırs ve tamah, yorgunluk ve meşakkatin anahtarıdır. Dostluğu öldüren en tehlikeli silah itimatsızlıktır. Seni inciten kimse özür dilerse kabul et. Kin tutma. Haklı olduğun zaman, hiç kimseye boyun eğmeyeceksin. Zenginlik gurbette yurttur; yoksulluk yurtta gurbet. İhtiras, gafillerin kalbinde şeytanların sultanıdır. Kendisine edep yüklenen kimsenin kötülükleri azalır. Hiçbir zaman cahil bir insanla tartışmayı kazanmadım. Emir sahibi olmak, insanların özlerinin sınanmasıdır. Bir kişi senden emin değilse, sen de ondan emin olma. Âlim ölü olsa bile diridir, câhil diri olsa bile ölü. Akıllının tahmini, cahilin kesin bilgisinden üstündür. Babanın, misafirin ve mazlumun duaları geri çevrilmez. Tutumluluk, az şeyi çoğaltır; israf, çok şeyi azaltır. Dünyadakiler, uykuda yol alan kervan ehline benzerler. Şeref, fazilet ve edepledir. Asıl ve neseple değildir. Kitapları değil, kitapların içindekileri kafanda topla. Çok sert olma, kırılırsın. Çok yumuşak olma, ezilirsin. İyilikle emretmek, insanların en faziletli amelleridir. Hiçbir acı cehaletten daha fazla zahmet verici değildir. Senin hakkında iyi zanda bulunanın zannını gerçekleştir. Makamın, benim nazarımda keçi sümüğü kadar değeri yoktur. Dil; cismi küçük yırtıcı bir arslandır. Onu sağlam bağla. Kimseden vefa görmesem de vefa göstermeye devam edeceğim. Bilmeyenin konuşması kadar, bilenin susması da çirkindir. Şehvetle kul olan parayla alınmış köleden de aşağılıktır. Erdem sahibinin değerini, yine erdem sahibi olanlar bilir. Ne oldu ise benimle oldu ve ne olacaksa benimle olacaktır. Öldükten sonra yaşamak isterseniz kalıcı bir eser bırakın. Allah bir kulu alçalttı mı, ona bilgi başarısını men’eder. Takva, dini ıslah, nefsi muhafaza eder ve mürüvveti süsler. Çocuklarınızı bugüne göre değil, geleceğe göre yetiştiriniz. Ne kadar yoksul ve aç olursa olsun, kanaat sahibi zengindir. İnsanların solukları ecellerine doğru attıkları adımlarıdır. Nice oruçlu vardır ki; orucundan elde ettiği, ancak açlıktır. Gözünün nurunu geliştirmek isteyen, allah korkusuyla ağlasın. Bilgi kadar zenginlik yoktur. Cehalet kadar yoksulluk yoktur. Kötülüklerden çekinmek, iyilik kazanmaya çalışmaktan üstündür. Kişinin kendini beğenmesi, aklının zayıf olduğuna delalet eder. Suçların en çetini, sâhibine ehven ve ehemmiyetsiz görünenidir. Bilerek yapılan az iş, Bilmeyerek yapılan çok işten hayırlıdır. Sırlarını ona buna açıyorsan başına gelecek zilletlere razı ol. Dünyada halkın efendileri cömertler, ahirette ıse çekinenlerdir. İnsanlarla öyle iyi geçin ki öldüğünde düşmanların bile ağlasın. Yaptığı günah bir işle öğünmek, o günahı yapmaktan daha kötüdür. Kalp kör olduktan sonra, gözlerin görmesinde hiçbir fayda yoktur. İki şey halkı yok eder: fakirlik korkusu ve üstünlük talep etmek. Bir insana başkaları önünde verilen öğüt, öğüt değil, hakarettir. İstesem sırf fatiha suresinin tefsiriyle yetmiş beygiri yüklerim. Akıl gurbette yakın bulmaktır; ahmaklık vatanda gurbete düşmektir. Şahsınıza yapılan kötülüğü affedin, milletinize yapılanı affetmeyin. İnsanların gönülleri ürkektir; kim onları elde ederse ona alışırlar. Süse ve ziynete heves eden erkekler, erkektir; ama mert değillerdir. Kötülük eden kimseye ihsanla karşılık vermek faziletin en güzelidir. İlim alçaktakileri yükseltir. Bilgisizlikse yüksektekileri alçaltır. Gençliği anlamaz hale gelmişseniz, dünyadaki işiniz bitmiş demektir. Seni ıslah etmeyen bilgi sapıklık, sana faydası olmayan mal vebaldir. Dünün geçti, yarınında belli değil, öyleyse bugünü ıyi geçirmeye bak. Kötülükte bulunanları iyilik edene mükâfat vererek payla, yola getir. Rızık, zekasızların; mahrumiyet, akıllıların; bela ise sabrın payıdır. En büyük günah, haksız yere müslüman bir kimsenin malını gasbetmektir. Renkten renge giriş, inançtan inanca geçiş, ahmağın alâmetlerindendir. Asıl yetimler anadan babadan değil ilim ve ahlaktan yoksun olanlardır. Eğer ilim ümitle elde edilseydi, dünyadaki bütün insanlar âlim olurdu. Dua mü’minin silahıdır ve dininin direğidir, göklerin ve yerin nurudur. Akıllının dili gönlünün ötesindedir, ahmağın gönlüyse dilinin ötesinde. Cesurun ayakları dayanmak, korkağın ayakları kaçmak için yaratılmıştır. Hikmet, müminin yitik malıdır; isterse nifak ehlinden olsun, hikmeti al. Dostların kalbini kırmakla, düşmanların arzularına hizmet etmiş olursun. Dil bir ölçüdür; cehalet onu hafiflettiği gibi akıl da onu ağırlaştırır. Gerçeği insanların ölçüsü ile değil, insanları gerçeğin ölçüsü ile tanı. Sen kendini küçücük et-kemik sanırsın. Oysa sende alem-i ekber gizlidir. Dinini ekmek kazanmak için satan kimsenin dininden nasibi, yediği şeydir. İlim servetten üstündür. Çünkü sen serveti korursun, ilim ise seni korur. İman gönülle tanımak, dille ikrâr etmek, âzâ ile de kullukta bulunmaktır. İhtiyacı olan şeyi elde edememek, ehli olmayandan istemekten daha iyidir. Cenneti arzulayan kimse, dünyada nefsin arzu ettiği şeylerden uzak dursun. Birbirine aykırı olarak çağrılan iki yolun biri, mutlaka sapıklık yoludur. Susmak hukmettir, susmak selamettir, sır saklamak, saadetin bir köşesidir. Halk ile dostluk ve samimiyeti, Allah’ın itaati üzere olan kimseye ne mutlu. Hasetçinin huzuru, çabuk darılanın dostluğu, yalancının ise yiğitliği olmaz. Ya söyleyen, öğreten bilgin ol, ya dinleyen belleyen öğrenci, üçüncüsü olma. Hayra niyet edince acele et ki, nefsin seni yenip de niyetinden caydırmasın. İnsanların değeri, düşüp kalktığı ve beraber yaşadığı insanlardan anlaşılır. Dünyada hiçbir şeye minnet etme, özgürlüğünü ancak bu şekilde koruyabilirsin. Ey âdemoğlu, ihtiyacından fazla kazandığın şeyi başkası için biriktirmedesin. Senden soruluncaya kadar susmak, susturuluncaya kadar söylemekten hayırlıdır. Emaneti, peygamberlerin evladının katiline ait olsa bile sahibine geri verin. Güzellik giyinenlerin süslüğü ile oluşmaz; bilgi ve terbiye ile güzel olunur. Ayıbın en büyüğü, ona benzer bir ayıp sende de varken; başkasını ayıplamandır. İnsanların en fazla bağışlaması gerekeni, cezâ vermeye en fazla gücü yetenidir. İki kişi yoktur ki halkı kendisine uymaya çağırsın da, biri sapıklıkta olmasın. Şu göğsümde saklı duran birçok ilim var. Ah! Onları taşıtacak erler bulabilsem. Bilmediğiniz sözü söylemeyin. Çünkü; gerçeğin çoğu inkar ettiğiniz şeylerdedir. Sabrın imandaki yeri, başın vücuttaki yeri gibidir. Sabrı olmayanın imanı olmaz. Çalışanlar kötülük düşünmeye zaman bulamaz, tembeller ise kötülükten kurtulamaz. Arkadaşını zorlukta, gıyabında ve ölümünden sonra korumayan dost, dost değildir. İnsanı zengin eden şey, kâlb zenginliğidir. Yoksa mal, sahibinin gözünü doyurmaz. Susmak, sana ağırbaşlı bir elbise giydirir ve sonunda özür dileme zorundan korur. Güzel ahlak, en iyi arkadaştır; Mü’minin amel defterinin nişanesi güzel ahlakıdır. Biri sana sırtını çevirirse üzülme, böylece dostunla düşmanını ayırt etmiş olursun. Haksızlık önünde eğilmeyiniz. Çünkü hakkınızla beraber şerefinizi de kaybedersiniz. Cömertlik, ıstemeden vermektir. İstendikten sonra vermemekse utançtandır ve kötüdür. Siz insanlar kendinizi önemsiz sanarsınız. Halbuki içinizde koca bir evren saklıdır. Fasık ve günahkâr kimselerle arkadaş olmaktan kaçın, çünkü kötülük kötülüğe kavuşur. İki şeyin elden gitmeden değerini takdir etmek zordur: biri sağlık, öteki de gençlik. Allah’ın dini öyle bir hale getirilmiş ki, tersine çevrilerek giyilen elbiseye dönmüş. Hızlı yükselenlere imreniliyor. Oysa en hızlı yükselenler toz, duman, saman ve tüydür. Sıkıntıya düşmeden önce emniyet tedbirini alan kimse, ayağını sağlam yere basmış olur. Hikmet Mü’minin yitik malıdır; Bu mal, şer ehlinin elinde olsa bile onu alması gerekir. Bilgisiz kişiyi, bir işte, bir fikirde ya pek ileri gitmiş görürsün, ya pek geri kalmış. Haksız kazanç ve ahlaksızlıklara düşmemeleri için memurlarınıza yeterince maaş ödeyiniz. Her kaba bir şey koyunca daralır; ancak bilgi kabı müstesnâ. Ona bilgi kondukça genişler. Başkalarının acılarından, geçmiş felaketlerinden ders alanlar, gerçekte mutlu kişilerdir. Büyük günahların kefâreti, zulme düşenlere yardım etmek, acze düşenleri ferahlandırmaktır. Cimri, dünyada kendi nefsine cömert davranmaz, bütün malını mirasçılara vermeye razı olur. Rabbin rızasını kazanmak isteyen, zulmeden buyruk sâhibine karşı adalet sözünü söylemelidir. Akıl gibi zenginlik, bilgisizlik gibi yoksulluk, edep gibi miras, danışmak gibi arka olamaz. Haksızlıklara karşı gelmeyenler, yalnız haklarını değil, onur ve şereflerini de kaybederler. Yapman gereken hayırlı, yararlı işleri yarına bırakma. Bakarsın yarın olur da, sen olmazsın. Yuvasını seven bir kadın için tahammül edilmeyecek güçlük, katlanılmayacak fedakarlık yoktur. Kendinize Allah yolunda kardeşler edininiz. Çünkü onlar dünya için de ahiret için de lazımdır. Akıl kalptedir, merhamet karaciğerdedir, esirgeyiş (şefkat) dalâktadır, nefes de akciğerdedir. Haset edenin sevgisi sözlerinde görülür. Kinini işlerinde gizler. Adı dost, fiili düşmancadır. Kendini cömertliğe alıştır ve her ahlakın en iyisini seç; çünkü iyilik alışkanlık haline gelir. Sana niçin yaptığını sorduklarında utanacağın ve yalanlamaya kalkacağın işleri yapmaktan çekin. Mal, harcandığı kadar sahibine ikramda bulunur. Kişinin yaptığı cimrilik kadar ona ihanet eder. İlim, insanı Allah’ın emrettiği şeylere götürür, züht ise o şeylere erişilmesini kolaylaştırır. Eğer ararsak kendimize kolayca düşman bulabiliriz, ama ne kadar ararsak dost bulmak kolay değil. İman, kabul olan söz dil ile şehadet etmek, yapılmış olan amel ve akıl ile tanımaktan ibarettir. Allah’ın öyle kulları vardır ki; Allah onları kulların faydalarına hizmet etmek için nimetlerle Bir gerçeği savunurken, önce kendimiz inanmalıyız, sonra da başkalarını inandırmaya çalışmalıyız.